Στην βορειοανατολική Ακρόπολη του Κάστρου Ιωαννίνων, κατά την διαδρομή στο Οθωμανικό τέμενος «Ασλάν Πασά», αντικρίζουμε το επιβλητικό κτίριο «Σουφαρί Σαράι» (περσ. sarây). Το κτίριο ανακαινίστηκε από τα Γ.Α.Κ.-Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου και στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργεί το Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ηπείρου (Ι.Α.Μ.Η.).

Το εμβληματικό διώροφο λιθόκτιστο κτίριο (2500 τ.μ.) του 18ου αι. ήταν το Μέγαρο των Σουφαρήδων (ιππότης τουρκ. süvari ). Κατασκευάστηκε την εποχή, που βαλής των Ιωαννίνων ήταν ο Αλή Πασάς για το στρατωνισμό των σωμάτων σωματοφυλακής και ιππικού, ικανοποιώντας όμως ταυτόχρονα και το γενικότερο πόθο του για την ανέγερση φρουρίων, μεγάρων, αποθηκών και οπλοστασίων.  Στο κτίριο αυτό, οι μετέπειτα οπλαρχηγοί της Ελληνικής επανάστασης του 1821 Γεώργιος Καραϊσκάκης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Μάρκος Μπότσαρης, Αθανάσιος Διάκος εκπαιδεύτηκαν στην τέχνη του πολέμου. Αργότερα, ο χώρος διατέθηκε για την έφιππη χωροφυλακή και τα τμήματα του Ελληνικού στρατού μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων 1913 μέχρι το 1989.

Είναι ένας μουσειακός ερευνητικός και εκπαιδευτικός φορέας με πολυσχιδή δραστηριότητα αφιερωμένος στην ιστορία των νεότερων χρόνων. Οι αρχειακές συλλογές του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα και των ιδιωτών, τα τεκμήρια όπως φωτογραφίες, συνεντεύξεις και οπτικοακουστικό υλικό διατίθενται σε ερευνητές, μαθητές, φοιτητές και πολίτες. Η διοργάνωση ημερίδων, συνεδρίων και παρουσιάσεων βιβλίων,  τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης δια ζώσης ή διαδικτυακά ενισχύουν στην εξωστρέφεια. Προωθεί και στηρίζει δράσεις πολιτισμού,  κοινωνικής καινοτομίας , στο πλαίσιο της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων.